Nieuw pensioenstelsel: wat betekent dat voor mij?

Net als het nieuw pensioenstelsel gooit MisterBrightside Pensioen op zijn KOP! Traditioneel gaan de pensioenuitvoerders én adviseurs in gesprek met de werkgever over de veranderingen en uiteraard de kosten die met het nieuw pensioenstelsel gemoeid zijn. Maar van WIE is dat pensioen eigenlijk? Precies, van de medewerkers of deelnemers bij een pensioenfonds! Daarom start MisterBrightside precies andersom……, bij de medewerkers. Pensioen op zijn KOP. Wat betekent dit nieuw pensioenstelsel voor jou als medewerker? En wat zijn de gevolgen voor jou persoonlijk. Welke acties moet je nu ondernemen?

Wat verandert er?

Ons traditionele pensioensysteem wordt vervangen door een moderner pensioensysteem. In dat moderne pensioenstelsel worden géén vastomlijnde en gegarandeerde pensioenen meer afgesproken. Voor iedereen die pensioen opbouwt wordt een inleg (ook wel premie genoemd) berekend. Deze inleg wordt voor jong en oud gelijk. Dit is nu vaak ook het geval bij pensioenfondsen. Iedere deelnemer krijgt een persoonlijk pensioenvermogen, waarbij de inleg wordt belegd. Met deze beleggingen wordt een pensioenkapitaal opgebouwd. Op pensioendatum (68 jaar) dient dit kapitaal te worden omgezet naar een levenslange pensioeninkomen. De hoogte van dit pensioeninkomen is afhankelijk van rendement, rente, kosten en de levensverwachting van mensen.

Pensioenregelingen bij pensioenverzekeraars dienen tevens aangepast te worden. Daar is vaak sprake van een stijgende premie op het moment dat een medewerker ouder wordt. De inleg wordt ook voor al deze medewerkers gelijk in het nieuwe pensioenstelsel. Als gevolg hiervan krijgen werkgevers te maken met compensatieproblematiek.

Kenmerken nieuwe pensioenstelsel

Hoeveel pensioen mag je opbouwen?

Het huidige pensioenstelsel is gebaseerd op het feit dat iedereen in 40 jaar een pensioen op kan bouwen ter hoogte van 75% van zijn of haar gemiddelde salaris. De pensioenleeftijd die hier bij hoort is 68 jaar. In het nieuwe pensioenstelsel blijft dit hetzelfde.

Uiteindelijk wil je als medewerker weten HOEVEEL pensioen krijg ik straks? Is dit nu meer of minder? En als het minder is, hoe word ik dan gecompenseerd? Een financieel plan is daarbij onontbeerlijk.

Maximale pensioenopbouw

Verschillen pensioenfonds, pensioenverzekeraar/PPI

Onderdeel van het nieuw pensioenstelsel is dat alle medewerkers een individueel pensioenkapitaal opbouwen. Bij de pensioenregelingen bij pensioenverzekeraars en Premie Pensioeninstellingen (PPI’s) heeft iedereen al een individueel pensioenkapitaal. De meeste pensioenFONDSEN zullen het pensioenkapitaal collectief blijven beleggen, maar wel voor iedere deelnemer een individueel pensioenkapitaal bepalen. Daarnaast geldt dat bij pensioenFONDSEN solidariteit een belangrijk onderdeel is. De meeste pensioenfondsen zullen hiervoor een aparte reserve aanleggen om solidariteit te kunnen blijven waarborgen.

Kan ik zelf extra pensioen opbouwen?

Bij de meeste pensioenverzekeraars en Premie Pensioeninstellingen is het mogelijk om zelf extra pensioen in te leggen. Door het nieuwe pensioenstelsel zullen (met name de oudere) medewerkers gecompenseerd worden. Deze compensatie kan door de werkgever in de vorm van extra pensioen of in de vorm van salaris verstrekt worden. Als de compensatie in de vorm van salaris verstrekt wordt, dan kan dit gebruikt worden om zelf extra pensioen in pensioenregeling op te bouwen. Een andere mogelijkheid is om zelf een individueel pensioen te treffen (lijfrenterekening). Aan beide (pensioen of lijfrente)   zitten voor- en nadelen. Welke je moet kiezen? Dit is maatwerk voor iedere medewerker of deelnemer aan de pensioenregeling. Een financieel plan en financiële coaching biedt hierbij uitkomst.

Meer keuzemogelijkheden

Voor alle medewerkers zijn er meer keuzemogelijkheden in het nieuwe stelsel. De meest in het oog springende is 10% van het pensioen in 1 keer uitkeren op pensioeningangsdatum. Maar ook keuzes zoals uitruilen van pensioenonderdelen, eerst een hoger en daarna een lager pensioen, doorbeleggen na pensioendatum. Hier geldt eveneens, dit is maatwerk (financieel plan) en voor ieder individu anders.

Wat is een pensioenstelsel?

Pensioen is een verzamelnaam van verschillende regelingen die je in Nederland kunt treffen of die voor je getroffen worden voor een inkomen vanaf je pensioendatum. Pensioen kan uit drie dingen bestaan. De AOW (via de overheid), ouderdomspensioen (via de werkgever) en lijfrentes, vermogen, levensverzekeringen (in privé). Naast inkomen vanaf pensioendatum, zijn er voorzieningen bij overlijden en arbeidsongeschiktheid. Traditioneel spreekt men van het 3 pijler systeem, waarbij de 1e pijler de voorzieningen van de overheid zijn, de 2e pijler de voorzieningen zijn die werkgever getroffen heeft voor jou als medewerker en tot slot, de 3e pijler waarin je zelf als privé persoon een aantal zaken aanvullende geregeld kunt hebben.

Pensioenstelsel 3 pijlers

Wanneer komt het nieuw pensioenstelsel?

Als de Tweede Kamer en de Eerste Kamer akkoord gaan met het wetsvoorstel, wordt het nieuwe pensioenstelsel ingevoerd. De verwachting is dat dit stelsel op 1 januari 2023 in werking treedt. Op zijn laatst op 1 januari 2027 moeten werkgevers, medewerkers en pensioenuitvoerders alle pensioenregelingen waarin pensioenopbouw plaatsvindt hebben aangepast aan het nieuwe stelsel. In de periode van 2023 tot 2027 kunnen sociale partners (werkgevers en werknemers) en pensioenuitvoerders afspraken maken over de nieuwe pensioenregeling en over de overstap van de huidige regeling naar de nieuwe regeling.

Waarom een nieuw pensioenstelsel?

De overheid werkt al langere tijd aan een nieuw pensioenstelsel. Dit doen ze zoveel mogelijk in overleg met werkgevers- en werknemersorganisaties (sociale partners). Het huidige pensioenstelsel is kwetsbaar door de veranderingen in de samenleving. De belangrijkste redenen voor een nieuw pensioenstelsel zijn:

  • Pensioenbelofte kan niet (meer waargemaakt worden)
  • Één grote pensioenpot
  • Stijgende levensverwachting
  • Medewerkers wisselen vaker van baan of carrière

Pensioenbelofte

Pensioenfondsen communiceren aan de medewerkers de hoogte van het pensioen wat ze gaan ontvangen. Door de aanhoudend lage rente, soms tegenvallende rendementen en de huidige regelgeving, lukt het de pensioenfondsen (meestal) niet om het pensioen uit te keren wat gecommuniceerd is.

Één grote pensioenpot

Op het moment dat het beloofde pensioen niet uitgekeerd wordt, rijst de vraag van wie welk gedeelte van de pensioenpot is? Indien te weinig pensioengeld in kas aanwezig is om aan alle deelnemers in de toekomst pensioen uit te kunnen keren, leidt dat tot extra ophef.

Stijgende levensverwachting

We worden gemiddeld ouder en ouder en daar wringt voor een groot deel de schoen. Het gevolg is er gemiddeld langer pensioen uitgekeerd dient te worden aan pensioengerechtigden, terwijl daar in aanvang geen rekening mee is gehouden. Om dit in de toekomst te ondervangen is de pensioenleeftijd grotendeels gekoppeld aan de levensverwachting.

Levensverwachting Nederland versus Europa

Wisselen vaker van baan of carrière

Bij pensioenfondsen betalen deelnemers (jong en oud) dezelfde premie en bouwen hetzelfde pensioen op. De premie die de jongeren betalen kan langer worden belegd en levert in verhouding meer pensioen op. Op latere leeftijd zou de premie van de medewerker hoger moet zijn dan de premie die betaald wordt. Simpel gezegd financieren de jongeren een stuk pensioen ten behoeven van de ouderen. Dit werkt prima als alle deelnemers altijd pensioen opbouwen bij hetzelfde pensioenfonds. Nu is de praktijk dat medewerkers vaker van baan wisselen, tijdelijk niet werken, parttime gaan werken of voor zichzelf starten.

Noot: Pensioenregeling bij pensioenverzekeraar of PPI

De aanleiding van een nieuw pensioenstelsel vloeit met name voort uit problematiek waar Pensioenfondsen mee te kampen hebben. Echter de pensioenregelingen welke ondergebracht zijn bij een pensioenverzekeraar of PPI, dienen tevens te voldoen aan het nieuw pensioenstelsel.

Wat zijn de nadelen van een nieuw pensioenstelsel?

Naast een aantal voordelen zoals persoonlijk pensioenvermogen, meer keuzemogelijkheden en de kans op een hoger pensioen, zijn er ook nadelen van het nieuwe pensioenstelsel. Denk hierbij aan:

  • Minder zeker pensioen
  • Ouderen gaan er op achteruit, tenzij voldoende compensatie
  • Compensatie gebruiken voor extra pensioen of niet?
  • Belangenbehartiging voor jou als deelnemer
  • Bezwaar maken
  • Wat moet je doen of welke actie(s) moet je nemen?
Nadelen nieuw pensioenstelsel

Minder zeker, maar gerede kans op hoger pensioen

Voor alle medewerkers wordt het persoonlijk pensioenvermogen belegd. Dit heeft tot gevolg dat het pensioen straks beweeglijker is. Het gaat eerder omhoog als het economisch beter gaat, maar sneller omlaag, als het economisch slechter gaat.

Bij pensioenfondsen wordt een klein deel van premies gereserveerd voor als het tegenzit. Het grootste deel is het gezamenlijke pensioengeld.

Ouderen gaan er op achteruit, tenzij compensatie

Voor mensen halverwege hun loopbaan kan de overstap nadelig zijn. Daarom krijgen zij van de werkgever een compensatie of gelden er voor hen speciale afspraken.

Compensatie gebruiken voor extra pensioen of niet?

Die compensatie kan in pensioen of in salaris uitgevoerd worden. Bij compensatie in pensioen, kun je als deelnemer niet veel meer kiezen. Op het moment dat compensatie in salaris uitgekeerd wordt zijn er meer mogelijkheden. Wat zijn alternatieven om met die compensatie extra pensioen op te bouwen of op een andere wijze te zorgen voor vermogensopbouw? Wil je bijvoorbeeld een aantal jaar eerder stoppen met werken, dan is het meestal niet zinvol om extra in te leggen in pensioen. Dan kun je beter zorgen voor een eigen spaar- of beleggingspot om dit te financieren. Uiteraard is dit maatwerk en dat kan door middel van een financieel plan.

Compenseren in pensioen of salaris?

Hoe worden mijn belangen als medewerker/deelnemer behartigd?

Bij pensioenfondsen bestaat bestuur uit werkgevers- en werknemersorganisaties (sociale partners). Op deze wijze worden de belangen van zowel werkgevers als medewerkers behartigd bij de totstandkoming van pensioenregelingen voor (bedrijfstak)pensioenfondsen. Bij pensioenverzekeraars en Premie Pensioeninstellingen werkt dat anders. Bij een (grote) wijziging van de arbeidsvoorwaarde pensioen, dient een werkgever dit samen met de Ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging op te pakken. De bedoeling is uiteraard dat wordt voldaan aan de nieuwe wet- en regelgeving, de pensioenregeling betaalbaar blijft én dat de medewerkers de mogelijkheid hebben om een vergelijkbaar pensioen te realiseren. Daarnaast is het informeren ofwel financiële coaching een belangrijk onderdeel.

Belangenbehartiging medewerkers

Kan ik bezwaar maken?

De wijzigingen worden min of meer opgelegd vanuit de fiscale wet- en regelgeving. Aan deze wet- en regelgeving dient simpelweg voldaan te worden. Echter deze wijziging van de arbeidsvoorwaarde pensioen dient evenwichtig te zijn. Met andere woorden je mag niet (teveel) benadeeld worden. Daarom zijn werknemersorganisaties, een OR of personeelsvertegenwoordiging betrokken bij de wijzigingen.

Stel dat ondanks bovenstaande inspanningen je als medewerker toch fors benadeeld wordt, dan kun je altijd naar de rechter stappen en dit voorleggen.

Wat moet je doen of welke actie(s) moet je nemen?

Laat je goed en volledig informeren (financiële coaching), zodat je weet:

  • Of je voldoende gecompenseerd wordt
  • Hoe je de compensatie het beste in kan zetten in jouw persoonlijke financieel plan:
    • Extra inleggen in pensioen
    • Extra inleggen in een eigen pensioenvoorziening
    • Extra sparen of beleggen
  • Of je meer of minder beleggingsrisico kunt/wil nemen (als dit een keuze is)
  • Of je aanvullende verzekeringen wel of niet af dient te sluiten
Financiële coaching

Wat betekent een nieuw pensioenstelsel voor gepensioneerden?

Gepensioneerden met pensioenuitkering via Pensioenfonds

Het  nieuwe pensioenstelsel geldt ook voor ex-medewerkers of deelnemers aan een pensioenfonds die reeds pensioen ontvangen (gepensioneerden). De pensioenen van gepensioneerden in een Pensioenfonds worden tevens omgezet naar een persoonlijk pensioenvermogen. De belangrijkste gevolgen voor gepensioneerden bij een Pensioenfonds zijn:

  • Minder kans op pensioenkortingen
  • Pensioenuitkeringen worden beweeglijker
  • Extra reservering om schommelingen op te vangen

Minder kans op pensioenkortingen

Onder het bestaande pensioenstelsel is een fonds gedwongen om de pensioenen te verlagen als de dekkingsgraad vijf jaar achter elkaar te laag ligt. Dat betekent dat een gepensioneerde vanaf dat moment letterlijk een lager pensioen uitgekeerd krijgt!

Pensioenuitkeringen worden beweeglijker

Net als de deelnemers die pensioen opbouwen, profiteren gepensioneerden eveneens als het goed gaat met de economie. Dan wordt het pensioen sneller verhoogd (geïndexeerd).  Maar het betekent ook dat pensioenen lager worden als het economisch slechter gaat. Het pensioen wordt dus beweeglijker dan dat dat nu het geval is.

Extra reservering om schommelingen op te vangen

Pensioenfondsen gaan een reserve (extra spaarpot) vormen om bij een slechte economie tegenvallers voor een groot deel kunnen opvangen. Het gevolg is dat de pensioenen van de gepensioneerden minder snel naar beneden bijgesteld dienen te worden.

Gepensioneerde

Gepensioneerden met pensioenuitkering via pensioenverzekeraar

Voor gepensioneerden die in het verleden pensioenkapitaal opgebouwd hebben bij een pensioenverzekeraar of Premie Pensioen Instelling én dit pensioenkapitaal omgezet hebben in een gegarandeerd pensioen hebben géén last van bovenstaande. Alle risico’s (heel oud worden en beleggingsrisico) zijn bij het omzetten naar een pensioenuitkering overgenomen door de pensioenverzekeraar.  

Huidige deelnemers of medewerkers die te zijner tijd het pensioenkapitaal willen omzetten naar een pensioenuitkering, kunnen kiezen of ze een vaste uitkering willen of een variabele uitkering. Die laatste uitkering is, net als bij pensioenfondsen, beweeglijk en afhankelijk van of de economie goed of slecht presteert. Een financieel plan geeft tijdig inzicht en overzicht wat de beste keuze voor jou is.

Meer weten?

Nieuwsgierig hoe MisterBrightside pensioen op zijn KOP zet? Neem contact op.